Speciale tijd

Dit artikel verscheen eerder in de Basics 1-2021

Het brein van een kind is een wonder. Met miljarden neurale verbindingen is het actief en flexibel en groeit het elke dag in complexiteit. Het kinderbrein moet elke dag gevoed worden met liefdevolle aandacht van een opvoeder. Iemand die het kind kent, het koestert en er het beste mee voor heeft. Deze voeding is voor kinderen even essentieel als eten, drinken en slapen. Een manier om als opvoeder te investeren in de relatie met je kind is Speciale Tijd. Speciale Tijd is bedacht door non-profitorganisatie Hand in Hand Parenting. Deze manier van met speciale aandacht, afgestemd reageren op het kind past goed bij de visie van Basic Trust op afgestemd ouderschap.

Vijf minuten

Speciale Tijd is kort gezegd een afspraak waarbij een opvoeder (of andere betrokken volwassene) een specifieke tijd afspreekt om met een kind te spelen. Het kind mag bepalen wat er gespeeld gaat worden. De opvoeder beslist over de randvoorwaarden, bijvoorbeeld geen schermpjes of dat het geen geld mag kosten. De opvoeder bepaalt ook hoe lang de Speciale Tijd duurt. Dat is mede afhankelijk van wat er haalbaar en wenselijk is. De ene keer kan dit vijf minuten zijn. Een andere keer is er misschien ruimte voor vijftien of twintig minuten of zelfs een half uur. Door de speeltijd een naam te geven, wordt benadrukt dat het iets speciaals is en dat het afwijkt van het normale leven.

Speciale Tijd is een moment om geïnteresseerd te zijn in en te genieten een kind. Andere afleidingen zoals de was, de telefoon of de zorg voor een ander kind, zijn er even niet. Het kind krijgt nu volledige en onverdeelde aandacht. De volwassene hoeft niet sturend te zijn in het spel. Het kind hoeft tijdens deze tijd niets te leren. Corrigeren hoeft alleen als het echt nodig is, bijvoorbeeld vanuit het oogpunt van gevaar. Zo krijgt een kind de kans om de leiding te nemen en te laten zien wat hem of haar bezig houdt. Kinderen genieten van deze intense en ononderbroken vorm van aandacht. Het draagt bij aan hun gevoel van veiligheid en vertrouwen. Voor volwassenen is dit een praktische en haalbare manier om liefde te kunnen overbrengen.

Wekkertje

Een wekkertje kan helpen om voor iedereen duidelijk te maken wanneer het speelmoment voorbij is. Kinderen willen altijd wel Speciale Tijd hebben. Ze kunnen dus ook verdrietig of boos zijn wanneer dit is afgelopen. Het is belangrijk dat kinderen de ruimte krijgen om deze gevoelens te laten zien. Rustig luisteren is voldoende. Er hoeft niet gelijk een oplossing te komen. Benoem de gevoelens: 'Je vindt het jammer dat de Speciale Tijd al weer over is. Je zou wel willen dat het altijd zo is! Wat fijn dat je er zo van hebt genoten.' Wanneer een kind zich gezien en gehoord voelt in zijn emoties, kan dit de band nog verder verdiepen. Bovendien kan het opluchten voor een kind om ruimte te geven aan tranen of frustratie in de liefdevolle aandacht van een ouder of opvoeder.

Voor volwassenen is het ook fijn te weten dat er een kop en een staart zit aan de Speciale Tijd. Het kan best pittig zijn om onverdeelde aandacht aan een kind te geven. Mogelijk heeft de opvoeder zelf niet iemand gehad die zo aandachtig met hem of haar speelde toen hij of zij jong was. Het is niet makkelijk iets te geven wat je zelf niet hebt gekregen. Het is daarom helemaal niet gek dat het een opluchting is wanneer het wekkertje gaat en de Speciale Tijd is afgelopen. Er is geen richtlijn voor hoe vaak Speciale Tijd kan worden ingezet. Dit is helemaal afhankelijk van de persoonlijke omstandigheden. Het is mogelijk elke dag vijf of tien minuten Speciale Tijd te doen met een kind. Het is ook mogelijk een paar keer per week wat langer Speciale Tijd te plannen, bijvoorbeeld twintig of dertig minuten. In sommige situaties is het mogelijk om één keer per week Speciale Tijd te doen en ook dat is voor een kind heerlijk. Sommige ouders doen vijf minuten Speciale Tijd voor een moeilijk moment of een overgang, zoals in de ochtend voor het aankleden en het naar school gaan. Of juist in de avond voor het aan tafel gaan of naar bed gaan. Een kind is dan opgeladen door het moment van verbinding en zal het gemakkelijker vinden om mee te werken.

Marieke van der Sluis